Historia programu Leader + w UE
Program Leader ma na celu wspomaganie rozwoju obszarów wiejskich.
Wyróżniamy dotychczas trzy etapy programu:
- LEADER I (1991-1994) INICJACJE - podejście do rozwiązywania problemów rozwoju wsi punktu widzenia konkretnego obszaru (podejście terytorialne) o charakterze zintegrowanym i włączającym mieszkańców. W tej fazie objęto programem 217 obszarów wiejskich.
- LEADER II (1994-1999) UPOWSZECHNIENIE - program ten skupiał się na szerszym wykorzystaniu wypracowanego podejścia i włączeniu działań innowacyjnych (laboratorium eksperymentalne). Programem tym objęto 1000 obszarów wiejskich.
- LEADER+ (2000-2006) KONSOLIDACJA - program ten konsoliduje osiągnięcia Leadera II między innymi przez wdrażanie tego typu podejścia w skali regionu w krajach członkowskich, wspomaga wdrażanie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich, podejmuje współpracę międzynarodową poprzez stworzenie sieci współpracy PREPARE, co daje możliwość wymiany doświadczeń i realizacji wspólnych projektów zmierzających do rozwoju obszarów wiejskich. Programem tym objęto ponad 900 obszarów wiejskich.
CELE PROGRAMU
Celem Programu jest wsparcie “liderów lokalnych” działających na obszarach wiejskich w podejmowaniu długofalowych działań zmierzających do wdrażania zintegrowanych strategii dla zrównoważonego rozwoju:
- Dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego,
- Środowiska gospodarczego, w tym tworzeniu miejsc pracy,
- Poprawy zdolności organizacyjnych społeczności lokalnych.
ZASADY LEADERA
- Podejście terytorialne - planowanie działań opartych na silnych stronach danego obszaru.
- Oddolny charakter działań.
- Innowacyjny, eksperymentalny charakter pracy.
- Zintegrowany sposób myślenia i działania.
- Lokalne zarządzanie środkami.
- Udział sektora publicznego i prywatnego w Lokalnej Grupie Działania.
- Budowanie sieci współpracy w kraju i za granicą.
Od wielu lat działania Unii Europejskiej i jej członków koncentrują się na wspieraniu wielofunkcyjnego rolnictwa i wsi. Działania takie mają ułatwić rozwój obszarów wiejskich oraz poprawić jakość życia ludności wiejskiej. Znaczący w tym udział ma inicjatywa LEADER. Została ona uruchomiona w 1991 roku celem zwiększenia potencjału rozwojowego obszarów wiejskich poprzez odwoływanie się do inicjatyw lokalnych, promowanie w dziedzinie lokalnego rozwoju i rozpowszechnianie tej inicjatywy na innych obszarach wiejskich. Program ten zapoczątkował integrację na szczeblu lokalnym rozmait1991 roku celem zwiększenia potencjału rozwojowego obszarów wiejskich poprzez odwoływanie się do inicjatyw lokalnych, promowanie w dziedzinie lokalnego rozwoju i rozpowszechnianie tej inicjatywy na innych obszarach wiejskich. Program ten zapoczątkował integrację na szczeblu lokalnym rozmaitych problemów, podmiotów i środków (zintegrowane podejście do rozwoju).
Skoncentrowanie się na rozwoju lokalnym zostało osiągnięte dzięki Lokalnym Grupom Działania LGD. W pierwszym okresie wprowadzania Programu utworzono 217 Lokalnych Grup Działania na najsłabiej rozwiniętych obszarach wiejskich. Umożliwiło to utworzenie sieci powiązań, wymianę pomysłów i doświadczeń. W sumie Unia Europejska zainwestowała 417 mln ECU. W roku 1994 LEADER wkroczył w fazę upowszechniania. Działało już prawie 1000 Lokalnych Grup Działania a do Programu włączono współpracę i innowację. Możliwa stała się również wymiana pozytywnych doświadczeń ponad granicami narodowymi.
LEADER+ powstał w 2000 roku jako jedna z czterech inicjatyw finansowanych przez fundusze strukturalne z Unii Europejskiej. Skierowany on jest do wszystkich obszarów wiejskich. Kładzie silny nacisk na partnerstwo i tworzenie sieci powiązań celem wymiany doświadczeń. Program jest finansowany przez Sekcję Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. Środki przewidziane na jego realizację w okresie 2000-2006 wynoszą 2020 mln euro.